بررسی اثرات بارندگی پیشین بر فرسایش پاشمانی در خاک مارنی با استفاده از شبیه‌ساز باران

نویسندگان

  • شکوه کریمی دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
  • مجید فرومدی دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
چکیده مقاله:

فرسایش پاشمانی از اشکال اصلی و مهم فرسایش آبی است. پاشمان ذرات خاک می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله باران پیشین قرار بگیرد. تاکنون پژوهشی در زمینه علل تأثیر باران پیشین بر مقدار فرسایش پاشمانی در باران بعدی انجام نگرفته است. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر باران پیشین بر پاشمان ذرات در خاک مارنی انجام گرفت. برای این منظور خاک‌دانه‌های با قطر 6 تا 8 میلی‌متری از یک خاک مارنی تحت آیش در غرب زنجان در سال 1395 جمع‌آوری شد. خاک‌دانه‌ها در 24 جعبه پلاستیکی به ابعاد 40 ×30 سانتی‌متر و عمق 10 سانتی‌متر برای بررسی اثر هشت تداوم باران در سه تکرار ریخته شدند. باران شبیه‌سازی شده با تداوم صفر، 7، 14، 21، 28، 35، 42 و 49 دقیقه به نمونه‌های خاک اعمال گردید. تخریب خاکدانه و محتوای رطوبتی خاک در نمونه‌های خاک پس از یک روز اندازه‌گیری شدند. پس از یک روز، جعبه‌های خاک تحت باران یکسان با شدت ثابت 40 میلی‌متر بر ساعت به مدت 15 دقیقه قرار گرفتند. فرسایش پاشمانی با اندازه‌گیری جرم ذرات پاشمان یافته در واحد سطح جعبه به دست آمد. بر اساس نتایج، تداوم باران پیشین اثری معنی‌دار بر تخریب خاک‌دانه‌ها و افزایش محتوای رطوبتی خاک داشت. بیش‌ترین شدت تخریب خاک‌دانه (72/21 درصد) و بالاترین محتوای رطوبتی خاک (08/29 درصد) در طولانی‌ترین تداوم باران (49 دقیقه) حاصل شد. میزان فرسایش پاشمانی در رخ‌داد باران بعدی تحت تأثیر دو متغیر تخریب خاک‌دانه (05/0>P) و محتوای رطوبتی خاک (01/0>P) ناشی از باران پیشین قرار گرفتند. تجزیه رگرسیونی چندگانه خطی نشان داد که از بین این دو متغیر، رطوبت پیشین خاک مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده تغییرات فرسایش پاشمانی در رخ‌داد باران بعدی می‌باشد (01/0>P و 83/0=R2). مقدار فرسایش پاشمانی در هر رخ‌داد باران را می‌توان با اطمینان با استفاده از تعیین رطوبت پیشین خاک برآورد کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر پلی‌اکریل آمید بر نرخ فرسایش پاشمانی در خاک ‏های مختلف با استفاده از شبیه‌ساز باران

فرسایش پاشمانی، نخستین مرحله در فرایند فرسایش، نتیجه بمباران سطح خاک به وسیله قطرات باران است. قطرات باران در هنگام برخورد به سطح خاکْ ذرات خاک را جابه ‏جا و ساختمان خاک را تخریب می‏کنند. در این تحقیق به بررسی تأثیر مقادیر مختلف پلی ‏اکریل‏ آمید (0، 2، 4، و 6 کیلوگرم بر هکتار) بر مقدار فرسایش پاشمانی در سه بافت رسی، سیلتی رس، و شنی رسی لوم تحت شدت بارندگی 95 میلی‏متر در ساعت با استفاده از باران‌...

متن کامل

اثر پلی اکریل آمید بر نرخ فرسایش پاشمانی در خاک ‏های مختلف با استفاده از شبیه ساز باران

فرسایش پاشمانی، نخستین مرحله در فرایند فرسایش، نتیجه بمباران سطح خاک به وسیله قطرات باران است. قطرات باران در هنگام برخورد به سطح خاکْ ذرات خاک را جابه ‏جا و ساختمان خاک را تخریب می‏کنند. در این تحقیق به بررسی تأثیر مقادیر مختلف پلی ‏اکریل‏ آمید (0، 2، 4، و 6 کیلوگرم بر هکتار) بر مقدار فرسایش پاشمانی در سه بافت رسی، سیلتی رس، و شنی رسی لوم تحت شدت بارندگی 95 میلی‏متر در ساعت با استفاده از باران ...

متن کامل

مطالعه ی آزمایشگاهی فرسایش پاشمانی در خاک های مختلف با استفاده از شبیه ساز باران

چکیده فرسایش پاشمانی اولین مرحله در فرآیند فرسایش شناخته شده که نتیجه ی بمباران سطح خاک به وسیله ی قطرات باران است. قطرات باران در هنگام برخورد به سطح خاک، ذرات خاک را جابه جا و ساختمان خاک را تخریب می کنند. در این تحقیق به بررسی تاثیر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و شدت بارش بر روی مقدار فرسایش پاشمانی در سه طبقه بافت سبک متوسط سبک، متوسط سنگین و سنگین، تحت سه شدت بارندگی 65، 95 و 120 میلی متر...

15 صفحه اول

کاربرد پلی اکریل آمید در کنترل فرسایش پاشمانی بر روی خاک های مارنی

فرسایش پاشمانی اولین مرحله در فرآیند فرسایش شناخته شده که نتیجه­ی بمباران سطح خاک بوسیله­ی قطرات باران است. قطرات باران در هنگام برخورد به سطح خاک، ذرات خاک را جابه­جا و ساختمان خاک را تخریب می­کنند. جدا شدن ذرات خاک توسط قطرات باران و انتقال ذرات جدا شده توسط رواناب، دو فرآیند پایه­ای فرسایش خاک می­باشند. در این تحقیق به بررسی تأثیر مقادیر مختلف پلی­اکریل­آمید (0، 2/0، 4/0 و 6/0 گرم بر مترمربع...

متن کامل

اثر مدت بارندگی و رطوبت خاک بر تعییرات پاشمان خاک

اولین مرحله از فراولین مرحله از فرسایش خاک پاشمان خاک است که توسط اثر قطرات باران بر سطح خاک ایجاد می­شود. قطرات باران می­توانند ذرات خاک را جدا کرده و موجب تغییر ساختار خاک شده و فرسایش خاک را افزایش می­دهد. بنابراین بررسی عوامل موثر بر فرسایش پاشمانی که شامل عوامل فرساینده باران و فرسایش­پذیری خاک می­باشد می­تواند در کنترل فرسایش پاشمانی تاثیر­گذار باشد. دو پارامتر مدت زمان بارندگی و رطوبت پی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 1

صفحات  83- 94

تاریخ انتشار 2019-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023